22 Temmuz seçimlerinden sonra oluşacak parlamentoyu ve özellikle yeni hükümeti çok önemli bir ekonomi gündemi bekliyor olacak. Gündemin başına ise işsizlik ve kayıt dışılık damgasını vuracak. 1980 li yıllardan itibaren yaklaşık 30 yıldır ekonomi gündemimize hızla giren kayıt dışılık bir virüs gibi Türk ekonomisini içten içe kemirerek neredeyse gayrisafi milli hasılamızın yarısına yakınına dayanmıştır. Aşağıdaki tablo Word Economic Forum’ca yayımlanan küresel rekabet raporundan alınan, kayıt dışı ekonominin toplam ekonomideki ağırlığını gösteren karşılaştırmalı bir tablo....

Ülke adı Kayıt dışı ekonomi / GSYİH (%)

Venezüella 48
Rusya 40
Türkiye 36
Bulgaristan 34
İtalya 31
Macaristan 30
Polonya 27
Romanya 26
ABD 23
Çek Cumhuriyeti 20
Almanya 20

Tablo incelendiğinde, Türkiye’de kayıt dışı ekonominin ağırlığı toplam ekonominin % 36 sına , yani üçte birinden biraz fazlasına eşit. Bizden kötü durumda Venezüella ve Rusya var. 22 Temmuzdan sonra oluşacak yeni hükümetin ivedilikle bu oranı aşağı çekmek için çaba göstermesi gerekecek.

Kayıt dışılık, birinci derecede vergi sistemi ile ters orantılıdır. Sıkı ve iyi işleyen bir vergi sisteminde ekonomik faaliyetler kontrol altına alınır, kayda girer ve fazla sızıntı olmaz. Sızıntı olsa dahi makul oranlara çekilebilir. Kayıt dışı ekonominin belgelenmesi ve vergilenmesi tüm Türk toplumu için siyasi, iktisadi ve ahlaki açıdan fevkalade önemli bir konudur. Kayıt dışılık sadece siyasileri ve hükümetleri ilgilendirmez. Mücadele topyekun yapılmalıdır. Kayıt dışılığın üzerine tüm Türk vatandaşları el birliği ile gitmeli, herkes üzerine düşeni yapmalıdır. Seçim sonrasında radikal önlemler alınması gereken bir meselemizde işsizliktir.

TÜİK tarafından yayınlanan 2007 Şubat ayı hane halkı işgücü araştırmasının sonuçlarına göre Türkiye’de 21.4 milyon kişi istihdam edilirken 2,8 milyona yakın da işsiz var. Araştırma sonuçlarına göre bu 21.4 milyon kişinin yaklaşık % 50 si sosyal güvencesiz yani kayıt dışı çalışıyor.
Tarım kesiminin durumu ise içler acısı. Tarım kesiminde kayıt dışı istihdam oranı
% 87. Neredeyse tarımda çalışanların tamamının sosyal güvencesi yok.
Gerek kayıt dışılık ve gerekse işsizlik, Türkiye’nin yumuşak karnı ve kırmızı noktaları…. Ancak köklü, kalıcı ve radikal kararlar alınarak bu konular çözüme kavuşturulabilir ve ekonomi rahatlatılır.

Terör ve güvenlik, yolsuzluk, cari açık, 460 milyar dolara yakalaşan iç ve dış borçlar, 80 milyar dolar civarında sıcak para yeni kurulacak hükümeti çok zorlayacak. Tabir yerinde ise yeni kabine ateşten gömlek giyecek.

Özetle yeni hükümetin işi çok zor. Allah kolaylık versin.