Meğer zenginmişiz de haberimiz yokmuş

Türkiye’nin milli geliri, yeni bir hesaplama yöntemi kullanılarak güncellenince bir gecede kişi başı 2200 dolar zenginleştik. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) hesaplamaya dahil edilen verileri genişleterek yaptığı revizyon sonucunda, daha önce 576.3 milyar YTL olan 2006 yılı gayri safi yurt içi hasıla (GSYH), yüzde 31,6 artışla 758 milyar YTL’ye ulaştı. Daha önceki hesaplamada 5 bin 480 dolar olan kişi başına düşen milli gelir de yaklaşık 7 bin 500 dolara çıktı.

MİLLİ GELİRE AB AYARI YAPILDI

TÜİK Başkanı Ömer Demir, dün düzenlediği basın toplantısıyla, yeni milli gelir hesaplama yöntemi konusunda bilgi verdi. Buna göre, Türkiye’de ilk milli gelir tahmini 1929 yılında yapılırken, 1993 yılından itibaren de 1987 bazlı dönemlik seriye geçildi. Bu seri, Birleşmiş Milletler Ulusal Hesaplama Sistemi’ne (SNA 68) göre hesaplanıyordu. Şimdi ise 1998 bazlı dönemlik seriye ve AB Ulusal Hesap Sistemi’ne ( ESA-95) geçildi. TÜİK Başkanı Demir, milli gelir hesabında değişiklik yapılmasının nedenlerini şöyle açıkladı: “Türkiye’nin AB sürecine girmesi, yenilik ihtiyacını ortaya çıkardı. Uluslararası karşılaştırmaları yapabilmek için uyum sağlamamız gerekiyordu. Bu revizyon bir mecburiyetten kaynaklanıyor. Bir de elimizdeki bilgi seti eskiden eksikti, sonradan yeni bilgilere ulaştık. Demir, milli gelirde 2007 yılı güncellenmiş verilerinin, 31 Mart Pazartesi günü açıklanacağını kaydetti.

---

Zengindik ama yeni öğrendik

DEMİR, “Yani biz eskiden de zengindik ve farkında mı değildik, bunu yeni mi hesapladık?” diye sorulması üzerine, “Evet, dediğiniz gibi” dedi. Demir, milli gelirdeki artışı hissetmenin çok mümkün olmadığına işaret ederek “Ekonominin durumunun daha iyi olduğunu görüyoruz. İnsanlar, geliri neyse onu hissedebilir. Bir kişi 20 bin dolar harcar, diğeri bin dolar. İnsanlar kendi gelirinin arttığını hisseder. Birey milli geliri nasıl hissetsin. Bunu hissetmek zordur. Sadece eskiden flu gördüğümüzü şimdi net görüyoruz” dedi. Demir, yapılan hesaplamaların Türkiye’nin 2001 krizinde, bilinenden daha az küçüldüğünü de ortaya koyduğunu aktardı.

---

Ördek ve deve eti de eklendi

Bina sayım sonuçları güncellendi.

Üretim istatistiklerine yeni ürünlerin sayıları eklendi. Bu ürünler arasında kaz eti, ördek eti, deve eti ve derisi, kivi, kekik, adaçayı, ıhlamur, mantar, çiçek soğanı, sumak yer aldı.

Temizlik, bahçıvanlık ve çocuk bakımı gibi kayıt dışı hizmetler de hesaplandı.

İşyeri sayısında genişleme oldu.

Çeşitli sektörlerde yaşanan küçülme de milli geliri etkiledi. Buna göre, balıkçılık sektöründe yüzde 31, ticarette yüzde 5, otelcilikte yüzde 9, devletin payında yüzde 41 ve enerjide yüzde 21 azalma yaşandı.

---

Hesaplama nasıl yapıldı?

İKTİSADİ faaliyetler ve ürünler için daha güncel sınıflamalar kullanıldı.

Sektörlere ilişkin hesaplarda vergilerin artışı nedeniyle oluşan büyüme dışarıda bırakıldı.

İŞ GÜCÜ girdilerinin hesaplanmasında, imalat sanayi, madencilik, inşaat ve hizmet alanlarında kayıt dışı katma değer de dahil edildi.

KONUT sektöründe oluşan katma değerde, ev tipine göre alınan kira bedelleri esas alındı.

ESKİDEN bankaların mevduata ödediği faiz ve kredilerden aldığı faiz geliri baz alınırken, yeni hesaplamada her iki işlemde de bankaların kredi ve mevduat sahiplerinden örtülü bir hizmet bedeli aldığı varsayıldı. Bu, GSYİH’da artışa yol açtı.

DIŞ ticaret verilerine serbest bölgelerde yapılan ticaret eklendi.

GAYRİMENKUL kiralama, eğitim ve sağlık gibi alanlarda doğrudan elde edilen veriler kullanıldı.

İNŞAAT sektöründe mal akımı yöntemi kullanıldı. Örneğin, çimentonun somut olarak inşaata dönüşüp dönüşmediğine bakıldı. Kayıt dışı olan üretim de hesaplamaya dahil edildi.